Hergebruik vliegveld: Vliegveld on hold

De praktijk: Luchthaven "On Hold": Vliegveld Lleida-Alguaire, Catalonië

Gunstiger voor de omgeving

Luchtvaartactiviteiten tijdelijk worden onderbroken en worden vervangen door alternatieve toepassingen die gunstiger zijn voor de omgeving.
De overgang van de ene cyclus naar de andere kan verschillende mogelijkheden bieden die een vliegveld voorbereiden op toekomstige transformaties. Vaak hebben informele activiteiten een terrein gereactiveerd door er opnieuw de aandacht op te vestigen. In andere gevallen kunnen de luchtvaartactiviteiten tijdelijk worden onderbroken en worden vervangen door alternatieve toepassingen die gunstiger zijn voor de omgeving. Dit is de aanpak die is gekozen voor de revitalisering van de regionale luchthaven in Catalonië (Fig. 13), waar het vliegveld is beschouwd als een latente openbare ruimte - een generator van sociale betrekkingen en ecologische voorzieningen- die tijdelijke en multifunctionele diensten kan aanbieden.

Verkeerd ingeschat

De luchtvaartactiviteiten op Lleida Alguaire Airport begonnen op 5 februari 2010. Een jaar later was geen van de luchtvaartmaatschappijen erin geslaagd om hun vliegactiviteiten op de luchthaven te handhaven. Het dorp Alguaire - met een kleine bevolking van 3.000 inwoners, gelegen op 15 km van Lleida - was door de regering uit twintig andere kandidaten uitgekozen om het vliegveld te huisvesten. Na drieëntwintig jaar debatteren over de locatie werd het vliegveld aangelegd. De nieuwe faciliteit moest het overtollige verkeer van de luchthaven van Barcelona aantrekken en werd geconfigureerd als een belangrijk stuk infrastructuur waarmee de economie en de ontwikkeling van de provincie Lleida, de regio van de Pyreneeën en Andorra konden worden bevorderd en gestimuleerd. Er werd voorspeld dat de aanwezigheid van het vliegveld het toerisme en de economische groei van de regio zou doen toenemen. Dit is nooit gebeurd, en het is nu duidelijk dat de hele onderneming verkeerd was ingeschat. In deze situatie werd een team van hoge kwaliteit, onder leiding van Fermín Vázquez (b720 Architects), gekozen om een uniek ontwerp en een herkenbaar gebouw te leveren, dat aan het programma van eisen beantwoordt met een geraffineerde oefening in integratie.

De luchthaven vindt een evenwicht in de omgeving door te vermijden dat het lijkt op een vreemd bouwwerk dat op het platteland is neergestreken, terwijl het tegelijkertijd zijn karakter van oriëntatiepunt niet verliest (Fig. 14). Dankzij de onbetwistbare architectonische kwaliteit van het gebouw, de integratie ervan in de fysieke context en de slimme ecologische en duurzame systemen kan het uitgroeien tot een uitmuntende uitvalsbasis op het grondgebied. Het vernieuwingsproces maakt gebruik van de "on-hold" fase van het vliegveld door er een tijdelijke dienst voor de lokale gemeenschappen in onder te brengen die ook gelijktijdig met de luchtvaartactiviteiten kan worden uitgeoefend.

Schapen

Het terrein is veranderd in een productief en natuurlijk ecosysteem waarin de plaatselijke landbouwers gebruik maken van de immense graslanden en akkers. In ruil daarvoor is een schaapskudde een ecologisch hulpmiddel geworden voor het beheer van de bufferzones door de groei van het gras te controleren (Fig. 15). Dit geval toont aan hoe de combinatie van luchtvaartgebruik en lokale productiefuncties een levensvatbare optie is. Het potentieel van "on-hold" luchthavens is dat zij de mogelijkheid genereren om een nieuwe levenscyclus te activeren door te anticiperen op de vervalfase. Deze voorwaarde introduceert ook de mogelijkheid van een terugkeer van luchtvaartactiviteiten in de toekomst. Hoewel de combinatie van vervoers- en stedelijke functies zelden voorkomt, omdat de kracht van de een gewoonlijk de zwakte van de ander is, maakt de on-hold toestand deze combinatie mogelijk door de zwakke aspecten van de overgang om te zetten in sterke punten voor de locatie.

Door Sara Favargiotti

Fragment uit oorspronkelijk artikel: "Renewed landscapes: Obsolete airfields as landscape reserves for adaptive reuse".
Published online: 05 Apr 2019.
Vertaling en publicatie met nadrukkelijke en enthousiaste instemming van de auteur.

Sara Favargiotti