De goedkoopste manier om klimaatverandering in te dammen

Een hardnekkig en onjuist idee is dat investeren in ‘groen’ geen economisch nut zou hebben.

Whiskey in de woestijn

Een veelgehoord kritiek op ingrijpen ten behoeve van het klimaat en natuurherstel of -uitbreiding, is dat het slecht zou zijn voor de economie of het ‘vestigingsklimaat’ (aldus sprak ‘s Nederlands grootste krant). Maar economische groei nastreven in een wereld zonder natuur is als je dorst lessen met whiskey in een gortdroge woestijn. Het helpt alleen om eventjes te vergeten dat het niks oplost.

Gelukkig

 Economen hangen graag aan alles een ‘prijskaartje’. Nieuwe studies wijzen echter anders aan. Investeren in groen levert wél zijn geld op. Deze inzichten kunnen bijdragen aan een goedkope, misschien wel de goedkoopste manier om de effecten van klimaatverandering in te dammen. En we worden er ook nog eens gelukkig van.

Waarom vogels belangrijker zijn dan geld

Onder deze titel plaatste VPRO-Tegenlicht een artikel op 4 juni 2021. Hieronder een selectie.

Uitsterven natuur is te voorkomen

Het woordje ‘eco’ in zowel economie als ecologie, komt van het Griekse oikos: huis. Ons 'huis' hebben we altijd gedeeld met andere soorten. Zelfs tegen onze wil in krioelen de eiken met rupsennesten, omranden mossen de ramen, en breekt onkruid tussen de minst vergevingsgezinde terrastegels door. Maar wat als juist de erkenning, in plaats van bestrijding, van al dat leven onze voorspoed kan betekenen?

Want motten zorgen ‘s nachts voor plantenbestuiving, mos is een natuurlijke tochtstrip, en ook onkruid zet CO2 om in zuurstof en bezorgt insecten en vogels voedsel: een voor een ecosysteemdiensten. De natuur heeft het buitengewone vermogen om te regenereren, reguleren, te ontwikkelen, bemiddelen en te beschermen. Zonder hulp van de natuur komen we de klimaatcrisis niet te boven.

Eind vorig jaar publiceerden wetenschappers in Nature een paper waarin ze stelden dat het herstellen van 15 procent van het land dat nu voor landbouw wordt gebruikt, 60 procent van alle uitstervingen van soorten kan voorkomen en 30 procent van het CO2-overschot sinds de industriële revolutie kan opnemen.

Zulke ‘nature-based solutions’ zijn een van de goedkoopste manieren om klimaatverandering in te perken. Het gaat dan niet alleen om het planten van bomen, maar ook om het herstellen van moeras en veen - allebei heel effectieve CO2-opslagplekken die ook nog eens een grote variëteit aan soorten kunnen herbergen.

“Silver bird” vs zilverreiger

Ofwel: Hoe vogels ons gelukkiger maken

Dieren en planten vormen samen een landschap dat veerkrachtig is, bovendien minder vatbaar voor bosbranden, overstromingen of ziektes en een die zichzelf kan onderhouden zonder menselijk ingrijpen. Dit soort ontwikkelingen hoeven zich niet te beperken tot het platteland. We kunnen ook meer weelde naar de steden halen. Dat is niet alleen bevorderlijk voor de natuur, maar ook voor de gemoedstoestand van mensen.

Dit jaar kwamen wetenschappers van het Duitse centrum voor Biodiversiteitsonderzoek in Leipzig en de Universiteit van Kiel erachter dat Europeanen in een omgeving met veel verschillende vogels zich gelukkiger voelen. Vogels zijn een goede indicator van biodiversiteit in het algemeen, omdat ze zijn op plekken waar doorgaans ook veel vegetatie en water is.

Ook denken de onderzoekers dat alleen al de hoorbaarheid en zichtbaarheid van vogels een positieve invloed heeft op onze stemming. De auteurs suggereren zelfs dat de aanwezigheid en diversiteit van vogels even sterk gelinkt is aan welzijn als inkomen. Een toename van tien procent biodiversiteit in vogels zou hetzelfde effect hebben op geluk als een vergelijkbare toename in maandelijks inkomen.
Het artikel van de VPRO vertelt verder dat, wanneer mensen mogen kiezen, graag het geluid van volgens horen. Het geluid van vliegtuigen (“silver bird”) zorgt daartegen tot onrust en medische klachten.

Originele publicatie
Auteur: Lotte Schuengel VPRO (04-06-2021)